Archeologische rijksmonumenten
Archeologische rijksmonumenten zijn wettelijk beschermd. Er mag, zonder vergunning, niets aan die monumenten verstoord of veranderd worden.
Deze terreinen staan op de Archeologische Monumenten Kaart (AMK).
De terreinen zijn onderverdeeld in vier categorieën:
- Beschermde rijksmonumenten (4):
- hunebed te Diever
- hunebedden te Havelte
- havezateterrein Wittesheuvel bij Wittelte
- havezateterrein Borchbargien bij Rheebruggen
- Terreinen van zeer hoge archeologische waarde (33), waarvan 27 terreinen met één of meer grafheuvels.
- Terreinen van hoge archeologische waarde (24), waarvan 13 historische kernen (onder andere Diever, Dwingeloo, Havelte, Vledder, Lhee, Wittelte, Frederiksoord, Doldersum en Leggeloo).
- Terreinen van archeologische waarde (53): historische nederzettingsterreinen (vuursteenvindplaatsen) en celtic fields.
De provincie heeft een aantal archeologische waarden die ze van provinciaal belang acht. Deze waarden zijn essentieel om het verhaal van de regionale bewoningsgeschiedenis te kunnen vertellen, voor nu en voor toekomstige generaties.
Binnen de gemeente Westerveld zijn de volgende gebieden van provinciaal belang:
- Havelterberg
- hunebedden
- celtic fields
- essen
- beekdalen
- grafheuvelgroep/grafveld
De provincie eist bij bodemingrepen op essen en celtic fields altijd een archeologisch onderzoek.