Beschermde dorpsgezichten

De Monumentenwet 1988 omschrijft stads- en dorpsgezichten als: "groepen van onroerende zaken die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun onderlinge ruimtelijke of structurele samenhang, dan wel hun wetenschappelijke of cultuurhistorische waarde en in welke groepen zich een of meer monumenten bevinden". Beschermde stads- en dorpsgezichten zijn stads- en dorpsgezichten die door de Ministeries van OCW en I&M (van rijkswege), de Gedeputeerde Staten (provinciaal) of de gemeenteraad als zodanig zijn aangewezen. In de gemeente Westerveld gaat het om een aantal dorpsgezichten die deels in de bebouwde kom liggen en deels in het buitengebied. Het zijn vaak gebieden die erg aantrekkelijk zijn om in te wonen, te werken en/of te recreëren.

De nieuwste beschermde gezichten zijn de dorpen Frederiksoord en Wilhelminaoord, die de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen in 2009 heeft aangewezen als 'van rijkswege beschermd dorpsgezicht'. Het oudste beschermde dorpsgezicht in de gemeente Westerveld is de brink van Dwingeloo. Deze is reeds in 1965 door de toenmalige Minister van Cultuur aangewezen als beschermd gezicht.

In het rijksaanwijsbesluit van Dwingeloo valt één zin speciaal op: "Deze bescherming is geenszins bedoeld om ontwikkelingen in het gebied te bevriezen". Met andere woorden: een beschermd gezicht is weliswaar 'beschermd' op basis van een hoge cultuurhistorische waarde, maar in goed overleg zijn er vaak wel ontwikkelingen mogelijk, vooral als deze bijdragen in de versterking van de cultuurhistorie. De Brink van Dwingeloo is op deze wijze grondig opgeknapt en in Frederiksoord-Wilhelminaoord is met name ruimte voor ontwikkelingen in de agrarische sector. Vaak zijn er dus goede mogelijkheden voor vernieuwing of ontwikkelingen in een beschermd gezicht. Echter, binnen beschermde gezichten gelden vaak aangepaste regels voor verbouwingen, sloop en nieuwbouw. De gemeente raadt u altijd aan om uw plannen voortijdig aan de monumentenexpert van de gemeente Westerveld voor te leggen. In sommige gevallen kunt u zelfs gebruik maken van het monumentenspreekuur of het officiële vooroverleg.

Voor meer informatie of een afspraak, kunt u contact opnemen met de gemeente Westerveld. Weet u niet zeker of u in een beschermd gezicht woont? U kunt dan de cultuurhistorische waardenkaart raadplegen. Hierop staat de begrenzing van de beschermde gezichten aangegeven.